|
||
10 Adet Fiyatıdır lavanta fidanı Lavandula Officinalis 10-15 Cm küçük pot içinde DOLGUN YAPRAKLARININ KENARI TIRTIKLI OLAN LAVANTA CİNSİDİR YÜkSEK ADET SATIN ALMAK İSTEYENLER İNANILMAZ UCUZ FİYATIMIZ İÇİN BİZİ ARYINIZ ÇİT YAPMAYA UYGUNDUR ANCAK DOĞAL OLARAK ALTTAN YAPRAK DÖKME YAPACAĞININDAN KIŞIN YERDEN 10-15 CM MESAFEDEN BUDAMAK GEREKİR Lavendula özellikle Batı Akdeniz Bölgesi'ne yayılmıştır. Bugün yabani olarak Güney Fransa'da, Orta İtalya'da, Yugoslavya'da, İspanya'da ve Yunanistan'da yaygın durumdadır. Ancak yabanilerin bulunduğu bölgeler dışında kültürü Bulgaristan, İngiltere, A.B. Devletleri ve Kuzey Afrika ülkelerinde yapılmaktadır. Lavanta 20-60 cm boylanabilen, Haziran, Temmuz aylarında çiçek açan yarı çalımsı çok yıllık bir bitkidir. 60 cm kadar derinlere giden kazık bir köke sahiptir. Dik duran saplar genellikle 4 köşeli olup, tüylü ve çıplak gri yeşil renktedir. Dört köşeli dallar üzerinde karşılıklı durumda bulunan 2-6 cm uzunluktaki çok kısa saplı yapraklar, ucu sivri, kenarları tam ve içeriye doğru kıvrık şeritsi tipte olup, her iki yüzü pamuksu tüylerle örtülü bulunmaktadır. Çiçek durumu 20-30 cm kadar uzunluğundaki çıplak sap ucunda bulunur. Çiçek başağının uzunluğu 16-20 cm olup, genellikle 4-6 çiçek kümesinde ve her kümede 6-14 adet çiçek bulunmaktadır. Lavanta toprak yönünden seçici olmayan bir bitkidir. Ancak kuru, hafif, kireçce zengin yerleri sever. Özellikle yeterince toprağın derinliğinde rutubetin bulunması gerekmektedir. Lavanta soğuklara fazla dayanıklı değildir. Ancak Orta Avrupa koşullarında kışı geçirecek kadar soğuğa dayanıklı bazı türleri vardır. Lavantada tohum 1.8-2.2 mm uzunlukta, 0.9-1.2 mm genişlikte ve 0.5-0.7 mm kalınlıkta olup, 1000 dane ağırlığı 0.8-1 gr arasında değişmektedir. Uzunumsu-oval bir şekilde olan tohum koyu kahve renginden grisiyaha kadar varyasyon göstermekle, üzeri düz ve parlak bir durumda bulunmaktadır. Tohumluluğun safiyetinin % 95, çimlenme durumunun % 70'den az olmaması istenir. Çimlenem 21 günde tamamlanır. Kullanılan Bitki Kısmı: Herba Lavandulea (toprak üstü kızmı): Flores Lavandulae (çiçekleri) Lavanta çiçeğinin en önemli maddesi renksiz veya hafif sarı renkli uçucu yağdır. Kodekslere göre hakiki lavanta çiçeği en az % 1 uçucu yağ içermelidir. Uçucu yağın kalitesi özellikle yağdaki linalyl acetat oranına göre değerlendirilir. Genel olarak lavanta yağı parfümeri ve kozmetik sanayiide, ayrıca sabun ve diğer endüstri kollarında güzel kokusu için kullanılmaktadır. Ancak lavanta yağı antiseptik özelliğe sahip olduğu gibi, idrar arttırıcı ve romatizma ağrılarını dindirici etkisi de vardır. Özellikle sedatif etkisi nedeni ile çay şeklinde lavanta çiçeği kullanılmaktadır.
|
YAYGIN ADLARI Lavanta, Karabaş Otu, Keşiş Otu, Gargan (Muğla), Yalancı Lavanta çiçeği
ETKEN MADDESİ Lavanta, içinde organik asitler bulunan uçucu yağ ( % 1-3) ile glikozitler, alkaloitler, keton, okaliptol ve tanen gibi maddeleri içerir. Etkili maddesi, çiçeğindeki % 12.7 – 32.9 oranındaki linalyl asetat ve % 38.5 – 56.1 oranındaki linalol’dur. Lavantanın çiçekleri ve yaprakları birbirlerinden tamamen farklı özellikte etkin maddeler içermektedir. Özellikle sedatif etkiye sahip etken maddeler yapraklarında ve gövde saplarında daha yoğundur.
BİTKİNİN ORİJİNİ VE TAKSONOMİSİ Lamiales takımından, Lamiaceae (Ballıbabagiller) familyası içinde bulunan Lavandula cinsine bağlı, kışın yapraklarını dökmeyen 20 kadar çalımsı görünüşlü, çokyıllık bitki türünün ortak adı lavantadır. Bunlardan Lavandula angustifolia = L. vera = L. officinalis İngiliz lavantası, L. stoechas ise Karabaş lavantası olarak bilinir. Anayurdu Akdeniz havzası olan Lavandula cinsinden yaklaşık 500 metrede yetişen İngiliz lavantası doğal olarak Güney Fransa, Orta İtalya, Yugoslavya, İspanya ve Yunanistan’da yayılış gösterir. Ülkemizde ise Marmara, Ege ve Akdeniz bölgesinde L. stoechas (karabaş otu) ile L. cariensis doğal olarak yetişir.
MORFOLOJİSİ Lavanta, yarı çalımsı formda, sık dallı, herdemyeşil, çok yıllık bir bitkidir. İngiliz lavantası en çok 1 m. kadar boylanabilirken, Karabaş Otu ortalama 50 cm boyludur. Gövdesi dört köşe kesitli, yeşil renkli ve hoş kokuludur. Ancak, bitkinin ikinci yılında gövde odunsulaşır. Dallar üzerinde karşılıklı dizilmiş, çok kısa saplı, grimsi yeşil renkli, 2-6 cm uzunlukta, hoş kokulu yapraklara sahiptir. Mayıs-Temmuz arasında açan gri-maviden menekşe rengine kadar değişen renkte ve çok hoş kokulu çiçekler, 15-20 cm uzunluktaki çiçek sapının ucunda başak şeklinde toplanmıştır. Her bir başakta ortalama 5 çiçek kümesi ve her kümede ise 5-15 adet çiçek mevcuttur. Çiçek geliştikçe nektar salgılar. Bitkinin gövde, yaprak, sap ve çiçeklerine özel kokusunu veren, bunların üzerinde bulunan küçük, yıldızsı, salgı tüyleridir. Lavantanın sonbaharda olgunlaşan, koyu kahverengi –siyah renkli, ceviz şeklindeki küçük meyvelerinin her birinde, dörder adet fındıkçık şeklinde tohum yer alır.
KULLANIM ALANLARI Lavantadaki uçucu yağın damıtılmasıyla elde edilen lavanta esansı (lavantayağı) parfümeri endüstrisi için çok önemli bir hammaddedir. Parfümeri sanayinin dışında, kozmetik, gıda, ilaç sanayi ve arıcılıkta da kullanılır. Sedatif, aromaterapik, antiseptik, afrodizyak ve spazm çözücü etkilere sahiptir. Lavantanın genel karaciğer ve safrakesesi rahatsızlıklarında, karaciğer yetmezliğinde, özellikle Hepatit-B ve Hepatit-C hastalığına karşı, sinir ve kasların gevşetilmesinde, depresyonda, uykusuzlukta, baş dönmesinde, kalp çarpıntılarında, sindirim sistemini uyarma ve yatıştırmada, mide ve bağırsak rahatsızlıklarında, kusma refleksini bastırmada, iştah açmada, migren ve baş ağrılarında, idrar söktürmede, ishal tedavisinde, düşük kan basıncını dengelemede, astımda, üst solunum yolları enfeksiyonlarında öksürüğü kesmede, ateş düşürmede, gut hastalığında, romatizmal ağrı ve genel ağrıların dindirilmesinde, saç dökülmelerinde, vitiligo, sedef ve ileri yaşlarda deride oluşan lekelerin tedavisinde, yaraların iyileştirilmesinde ve ağız yaralarında kullanıldığı bilinmektedir. Karabaş otunun çiçeklerinden ise ağrı kesici ve balgam söktürücü olarak yararlanılmaktadır.
KULLANIM ŞEKLİ Lavanta; uçucu yağ, çay, tonik kompresyonu ve banyosu yapılarak dahilen veya haricen kullanılmaktadır. Drog olarak uçucu yağı kullanılacaksa, 3-4 damla yağ bir kesme şekere damlatılarak ağız yoluyla alınır. Lavanta çayı (infüzyonu); birbirine karıştırılan kurumuş lavanta sürgün ve çiçeklerinden 1 tatlı kaşığı alınıp üzerine 1 bardak kaynar su dökülerek ve 10 dakika süreyle demlendirilerek elde edilir. Lavanta banyosu için 100 gram lavanta çiçeği 2-3 litre suya eklenir ve kaynatılır. Süzülerek banyo suyuna eklenir. Lavanta toniği ise 100 gram lavanta çiçeğinin 2-3 litre suya eklenip kaynatılması ve süzdükten sonra soğutulması ile elde edilir ve kompresyon solüsyonu olarak kullanılır. Halk arasında ayrıca alkol veya zeytinyağında bekletilerek elde edilen lavanta tentürü de kullanılmaktadır. Kurutulmuş lavanta çiçekleri de farklı amaçlar için kullanılabilir.
YETİŞTİRME TEKNİĞİ Kurağa ve sıcağa oldukça dayanıklıdır. Toprak yönünden seçici olmamakla birlikte, kireçce zengin, süzek ve pH’sı 5.8-8.3 olan kuru ve kalkerli topraklarda çok iyi yetişir. Aşırı nemli, taban suyu yüksek ve organik maddece zengin topraklarda uçucu yağ miktarı azalır. Lavanta bitkisi hem generatif, hem de vejetatif olarak (sonbaharda alınan gövde çeliklerinin köklendirilmesi veya ayırma ile) üretilebilmekle birlikte, tohum sayısı az ve çimlenme problemi olan türlerde, vejetatif üretim yöntemi tercih edilir. Tohumla üretimde, 1 da alana yetecek kadar fide üretebilmek için önce 3 gr/m2 olacak şekilde yastıklara tohum ekilir, daha sonra şaşırtılan fideler Nisan - Haziran aylarında tarlaya dikilir. Birinci yıl, kısa saplı, oldukça zayıf bitkiler oluşur. Çiçeklenme ikinci yıl başlar. Vejetatif üretimde ise köklendirilmiş sürgün veya köksüz çelikler erken ilkbaharda, türe veya çeşide göre belirlenmiş aralıklarla tarlaya dikilir. İlk yıl dikim sırasında, diğer yıllarda ise erken ilkbaharda gübreleme yapılır. Hasat zamanı, uçucu yağ verimi ve kalitesi yönünden çok önemlidir. Genellikle Temmuzun son haftasında hasat başlar, Ağustos sonuna kadar devam eder. Drog olarak kullanılan çiçekler, henüz tomurcuk halinde iken toplanmalıdır. Saplarıyla birlikte toplanan çiçekler, demet halinde bağlanıp, 35 0C’ı aşmayan sıcaklıktaki gölge bir yerde asılarak kurutulur. İyice kuruduktan sonra, çiçekler saptan ufalanarak ayrılır. Ürün kuru demet çiçek olarak hazırlanacaksa, sabah erken saatte kesilir ve gölge bir yerde kurutulur. Dökme çiçek olarak hazırlanacaksa gün içerisinde kesim yapılır. Uçucu yağı çıkartılacaksa sabah erken saatte kesim yapılır. Gölge bir yerde muhafaza edilerek yaş olarak veya soldurularak damıtma (distilasyon) yöntemiyle yağı çıkartılır.
UYARILAR Lavanta, bazı hastalarda tansiyonu yükseltebilir.