Elma Yarı Bodur Summer Red  tüpte poşet içinde meyve verir halde, mevsimi gelince meyvesini görürsünüz,    Erkenci, ABD orijinli bir çeşit olup, ağacı güçlü ve yarı yayvan gelişir. Çok verimli, tüm anaçlarla uyumu iyidir. tozlayıcıları: Golden Delicious, Granny Smith, Vista Bella, Fuji, Jersey Mac, Galaxy Gala,Mondial Gala                                                                        

Türkiye, birçok meyve türünün anavatanı olmasına, birçok meyvenin de üretim miktarı yönünden ön sıralarda olmasına rağmen, birim alandan alınan ürün söz konusu olduğunda gelişmiş ülkelere göre geri durumdadır. Birim alandan alınan ürün miktarını arttırmak, sulama, gübreleme, budama, zirai mücadele ve hasat işlerini kolaylaştırmak için, bodur elma bahçeleri tesis edilmelidir. BODUR ELMALARIN ÜSTÜN ÖZELLİKLERİNDEN BAZILARI; 1- Her yıl düzenli ürün alınmaktadır. 2-Ağaçlar erken yaşlarda verime yatmakta ve yatırım ilk yıllarda geriye dönmektedir. İlaçlamalar daha kolay ve ekonomik yapılmaktadır. 3-Kimyasal yolla ve elle seyreltme daha kolay ve ekonomik yapılmaktadır. 4-Budama daha kolay ve ekonomik yapılmaktadır. 5-Ağaçlar sık dikildiği için ve tozlayıcı çeşitler diğerlerine daha yakın olacağından tozlaşma daha iyi olmaktadır. 6-Ağaçların boyu kısa olduğundan üzeri file ile kapatılabilmekte, dolayısıyla dolu zararı olmamakta ve güneş zararına karşı %10-15 korunma sağlanmaktadır. 7-Ağaçların üzerine döşenecek mini spring ve yağmurlama sulama sistemleri, Rüzgar makineleri ve değişik ısıtıcılarla donla mücadele çalışmaları etkili bir şekilde yapılabilmektedir. 8-Meyve hasadı daha kolay ve ucuz olmakta, hasat esnasında ağaçlarda mekanik zararlanma oluşmamaktadır. 9-Bodur elmada üretim maliyeti, kuvvetli anaçlar üzerindeki elmaya göre yarı yarıya daha ucuzdur. 10- Bodur ağaçlar, erken verime yatıp ilk yıllarda kâra geçtiklerinden ve sökülüp dikilmeleri kolay olduğundan, istenildiğinde kesilip değişik çeşitler kolayca aşılanabildiğinden, değişen şartlar ve Pazar isteklerine kolay uyabilmektedir. 11-Bodur ağaçlarda iyi güneşlenme nedeniyle standart ve iyi renkli meyve elde edilmektedir. 12- İlaçlama daha kolay ve etkili olduğundan hastalık ve zararlı tahribatı çok az olmaktadır. 13-Bodur elmalarda sık dikim ve destek sistemi nedeniyle rüzgara karşı daha iyi bir koruma sağlanmaktadır. [email protected] [email protected] tlf ve fax 02263533056-gsm 05327007110                                               elma yetiştiriciliği; Elma bahçesi eldeki arazinin biraz yüksek yerlerine kurulmalıdır. Bu iyi bir hava akımının sağlanmasına olanak verir. Böyle bir yer hem geç ilkbahar donlarının riskini azaltır, hem de mantari hastalıkların yayılmasını önleyici etki yapar. Kışı şiddetli geçen yerlerde meyilin önemi geç ilkbahar donlarından korunmak yönünden çok büyüktür. Böyle yerlerde hafif meyilli alanlardaki ağaçlar dondan zarar görmedikleri halde, düz yerdeki ağaçlar önemli ölçüde zarar görürler. İlkbaharın donlu gecelerinde 1er m yükseklik farkı olan 100 m aralıklı iki nokta arasındaki sıcaklık farkı 2.5-3 °C dir. Kış donlarının etken olduğu yerlerde hakim rüzgarlardan, korunmuş meyilli yerlerin seçilmesi gerekir. Tepelerin yukarısı meyilli yerlere göre her ne kadar don zararına daha az duyarlı ise de, ağaçlar meyveye zarar veren kuvvetli iki nokta arasındaki sıcaklık farkı rüzgarların etkisinde kalabilir. Güneye meyilli yerler ilkbaharda tomurcuk gelişmesini hızlandırırken, kuzeye meyilli yerler geciktirir.

İklim

Elma ılıman, özellikle soğuk-ılıman iklim meyvesidir. Genellikle dünyada 30°-50° arasındaki enlemlerde yetişmektedir. Yüksek ışık yoğunluğu, elmada çok iyi renk oluşumunu sağlar ve pazar değerini artırır. Bu ışık güneşteki ultroviole ışınlarıdır. Ayrıca toz ve duman gibi hava kirliliğinin olmadığı temiz yerler elma yetiştiriciliğinde öncelik almalıdır.

Elma ağacı düşük sıcaklıkların olduğu sert kışlara dayanıklıdır. Kış dinlenmesi sırasında gövdeler -35,-40 °C ye; açmış çiçekler -2.2,-2.3 °C ye ve küçük meyveler ise -1.1,-2.2 °C ye dayanırlar. Elma kış aylarında meydana gelen sıcaklık dalgalanmalarını sevmez. Kışın ılık bir havadan sonraki ani sıcaklık düşüşleri elmada kış zararlanmasına neden olur. Düşük sıcaklıklara dayanma yönünden çeşitler arasında farklılıklar vardır.

Meyve türleri arasında elma kış dinlenmesine en fazla gereksinim duyan bir türdür. Genel olarak 7 °C nin altında geçen saatler toplamı meyve türlerinin kış dinlenmelerini tamamlamasında ölçü olarak kabul edilir. Yetersiz soğuklama sonucu çiçeklerin bir kısmı ölür, geriye kalan çiçeklerin açılması da normale göre hem daha geç hem de düzensiz olur. Böylece geç açan çiçekler döllenme yetersizliği nedeniyle genellikle dökülür. Soğuklamasını giderememiş elma ağaçlarında yaprak gözleri sürmez ve ağaç çıplak kalır. Bu durumda güneş yanıklığı tehlikesi artar. Elma yüksek yaz sıcağından hoşlanmaz, sıcağın normalin üstüne çıktığı durumlarda ağaçlardaki gelişme yavaşlar ve tümüyle durur. Meyve dökümleri artar ve meyve kalitesi bozulur. Sıcaklığın çok yüksek olduğu yerlerde meyve yanıklarına da rastlanır. Genel olarak sıcaklık 40 °C nin üzerinde seyrettiği zaman büyüme durur, daha yüksek sıcaklarda ise zararlar görülmeye başlar.

Büyüme mevsimi içerisinde düzenli olarak dağılmış ve toplam 500-600 mmyi geçen yıllık yağış başarı şansını arttırır. Sulama olanağının var olduğu yerlerde yıllık yağış toplamı daha az önemlidir. Her ne olursa olsun elma yetiştiricileri bahçe kurmadan önce sürekli su kaynağını garanti etmelidirler.

İlkbahar ve yaz gelişme mevsiminde havadaki oransal nemin yüksek olduğu yerlerde üretim maliyeti genellikle yükselir. Çünkü bu koşullarda hastalıklar ve özellikle kara lekenin kontrolü güçleşir ve daha çok ilaçlama zorunluluğu ortaya çıkar. Diğer koşullar aynı olduğu halde, mantari hastalıkların kontrolünün kolay olduğu yerlere öncelik verilmelidir. Nispi nem yaz aylarında çok düştüğü zaman Haziran dökümü arttığı gibi meyve kalitesi de düşer. Oransal nem döllenme yönünden de önemlidir. Çiçeklenme zamanında oransal nemin azalması dişicik tepesinin kurumasına neden olduğundan çiçek tozlarının çimlenmeleri güçleşir.

Toprak

Her ne kadar bazı çeşitler seçici ise de elma genellikle bir çok toprak tiplerinde başarılı sonuç verir. Bahçe kurulacak yerdeki alt toprağın yapısı toprak yüzeyinin çeşit ve kalitesinden daha önemlidir. Alt toprak, bitki kökleri hiçbir zaman su içerisinde kalmayacak ve köklerin yayılmasını kolaylaştıracak şekilde drene edilmelidir. Sert ve suyu tutan bir alt toprak gelişmeye engel olur, ağacın büyümesi ve ömrünü olumsuz yönde etkiler, çok açık ve çok geçirgen bir alt toprak da hiç su tutmayacağı için istenmez.

Elma yetiştiriciliği için en iyi topraklar; içerisinde yeteri kadar humus ve nem bulunan, tınlı, kumlu-tınlı veya tınlı-kumlu geçirgen derin topraklardır. Elma; derin, serin hafif süzek toprakları sever, killi-kireçli soğuk toprakları sevmez, çünkü bu tip topraklarda kök kısımları çeşitli mantar ve bakteri enfeksiyonuna yakalanır. Sarılık (kloroz) hastalığı meydana gelir.

Elma bahçesi kurulmadan önce toprak tahlili yaptırılmalı; kireç, tuz problemi olan yerlere, taban suyu seviyesi yüksek, toprak kalınlığı az olan arazilere bahçe tesis edilmemelidir.

 Bodur Elma Yetiştiriciliği

Toprak Hazırlığı
Bahçe kurulacak arazi uzun süre işlenmemiş ise sürüm öncesi toprak patlatılmalı ve ardından derin sürülerek ve yaz mevsimi sonuna kadar toprağın havalanmasını ve güneşlenmesini sağlamak için beklenmelidir. Eğer daha önce yetiştiricilik yapılan bir alanda dikim yapılacak ise bahçe yapılacak yerin toprağı ilkbahar, yaz aylarında derin bir şekilde sürülmelidir. Çıkan eski kökler temizlenmelidir. Sonbaharda kesekleri kırmak dağıtmak, araziyi tesviye etmek için tırmık veya diskaro çekilerek arazi dikime hazır hale getirilir. Elma fidanı dikilmeden önce mutlaka toprak analizleri yardımı ile bahçe kurulacak alanın toprak özelliği ve içeriği belirlenmeli, yapılacak uygulamalar analiz sonrası ortaya çıkan değerler ışığında yapılmalıdır. Toprağın hazırlanması sırasında genel olarak yapılacak uygulamalar; gerek olduğu takdirde dikim öncesi dekara 3-4 ton 2-3 sene yanmış gübresi çiftlik gübresi (gübre yanmamış olursa yabancı ot tohumu ve toprak altı zararlıların larva ve yumurtaları olacaktır), dekara 25-50 kg Triple Süper Fosfat (TSP) veya Diamonyum Fosfat (DAP) dekara 20-40 kg Potasyum Sülfat gübreleri uygulanabilir. Uygulama sırasında gübreler pulluk yardımı ile derin sürüm yapılarak toprağın 20-25 cm derinliğine ulaştırılmalıdır. Damla veya mini spring sistemi kurulacak ise azot, fosfor ve potaslı gübreler sulama ile birlikte bir program dahilinde verilir.

Dikim Yerlerinin Belirlenmesi ve İşaretlenmesi 

Fidan dikimi yapılmadan önce dikim noktaları kazıklarla işaretlenir, bu amaçla uzun bir ipin arazinin üst başına gerilmesi ile dikim sıraları, sağ **** sol başına gerilmesi ile de ilk sıranın fidan yerleri belirlenir. Bu aşamadan sonra her sıraya gerilen ip doğrultusu boyunca fidan aralıklarına eşit boyda bir demir profil **** şerit metre yardımı ile sıra üzeri fidan yerleri tek tek ve kontrollü olarak belirlenir ve kamışlarla işaretlenir. (Şekil – 1).


Şekil-1

Tavsiye edilen bodur ve yarı bodur elma dikim aralıkları aşağıdaki tabloda verilmiştir.
M9 (bodur anaçlı) – M106 (yarı bodur anaçlı) çeşitlerin sıra arası ve sıra üzeri (m.)

Dikim sıklığı arttıkça dekara dikilen fidan sayısı artmakta, dolayısıyla ilk yıllarda dekardan alınan meyve miktarı da artmaktadır. Güneş ışığından iyi yararlanmak amacı ile dikim sıraları kuzey – güney istikametinde olmalıdır Tozlayıcı çeşit sırası 30 metreyi geçmemelidir. Bu amaç ile her 5-6 sırada bir dölleyici sırası dikilmelidir.. Şekil-1 de belirtilen örnek dikim planında içi dolu yuvarlak noktalar dölleyici çeşidin dikim yerlerini, siyah oval çizgiler ise ana çeşitlerin dikim yerlerini belirtmektedir. Fidan yerlerini belirlemede ve fidan dikimi esnasında dikim tahtası kullanılmalıdır (Şekil – 2). Fidan dikilecek çukur, burgu **** elle kök uzunluğunun yaklaşık 2 katı (40 cm.) çapında ve 30-40 cm derinliğinde olacak şekilde hazırlanır (Şekil -3). Bazen pratik olması amacı ile sıra üzeri, kanal açan pullukla derin ve geniş olarak sürülür ve dikim yapılır.


Şekil2


Şekil3

Drenajı bozuk olan topraklara drenaj kanalları açılmadan dikim yapılmamalıdır. Su geçirgenliği az olan arazide 50 cm genişlik ve 30 cm yüksekliğindeki set üzerine çukur açıldıktan sonra fidan dikilmesi ve iki sıranın tam ortasına tekli pullukla 25 cm derinlikte bir kanal açılması bahçenin uzun ömürlü olması için iyi bir tavsiyedir 

yarı bodur elma summer red  çıplak köklü  yüksek adetli siparişleriniz için lütfen bizi arayınız.Erkenci, ABD orijinli bir çeşit olup, ağacı güçlü ve yarı yayvan gelişir. Çok verimli, tüm anaçlarla uyumu iyidir. Meyve orta irilikte silindirik- yuvarlak şekillidir.Meyve kabuğu açık yeşil zemin üzerine kırmızı renkli olup, sarı beneklidir. Meyve eti beyaz sert, gevrek, sulu ve mayhoştur. Yazlık bir çeşit olup raf ömrü çok kısa sürelidir. Hasat zamanı, Bursa koşullarında Temmuz ayının son haftası olup hasadın 2 veya 3 seferde yapılması meyve dökümünün önlenmesi için gereklidir. Tozlayıcıları; Golden Delicious, Gala Grubu, Brauburn, Vista Bella ve Granny Smith çeşitleridir. 

Yetiştirici Bilgileri

Üretim Miktarı;
Ülkemiz yaklaşık 2,5 milyon tonluk üretimle dünya elma üretiminde Çin, ABD ve Fransa’nın ardından 4. sırada yer almakla birlikte. elma ihracatımız 25–30 bin ton gibi çok düşük düzeylerdedir. Elma ihracatının arttırılması için dış pazarın talep ettiği çeşitlerin standartlara uygun olarak yetiştirilmesi gerekmektedir. 

İklim ve Toprak İsteği; 
Akdeniz ve Ege bölgesinin 300- 800 m rakımlı kesimlerinde kış soğuklama ihtiyacı 7,2 ºC’ nin altında 600- 1200 saat arasında olan Jersey Mac, Vista Bella, Summer Red, Red Star, Anna, Golden Dorset, Wiliams Pride ve Gala Grubu yazlık ve güzlük elma çeşitler önerilmektedir. Geçit ve İç Bölgelerde soğuklama ihtiyacı 1500–2500 saat arasında olan, uzun süre depolanabilen kışlık çeşitlerin yetiştirilmesi önerilmektedir. Elmalar aktif kireç oranı % 12’nin üzerinde ve ağır bünyeli toprakları sevmez. 

Anaç Kullanımı; 
Elma klon anaçları üzerinde 2. yıldan itibaren ürün alınmaya başlanılmakta, tam verim çağı olan 7. yaşta ise dekara 8–10 ton ürün alınabilmektedir. Tam bodur M 9 ve bu anaçtan geliştirilen Pajam 1, Pajam 2 ve EMLA 9 gibi anaçlar fitoptoraya dayanıklı olup ateş yanıklığı bakteriyel hastalığına kısmen hassastır. Bu anaçlarla 3- 3,5 m yüksekliğe kadar çıkan telli destek sistemi ile bahçeler kurulmalıdır. Tam bodur anaçlarla kurulan bahçelerde dikim sıklığı; sıralar arası, 3,5-4 m, sıra üzeri 1-1,5 m olmalıdır. Spur tip çeşitler tam bodur elma klon anaçları üzerine aşılanmamalıdır. Bodur M9 amaçları üzerinde kurulan bahçelerde dekara 166- 250 arasında, M26, M7 ve MM 106 yarı bodur klon anaçlarına aşılanan çeşitlerde dekara 65 -120 arasında, kuvvetli gelişen MM 111 klon anacında 50-85 arasında elma fidanı dikilebilir. MM 111 anacı diğer elma klon anaçlarına göre kurağa daha mukavimdir. 

Önemli Klon Anaçları ve Çeşitler; 
Son yıllarda ülkemizde elma yetiştiriciliğinde önemli bir dönüşüm başlamış. olup; M 9, M 26, M 7, MM 106, MM 111 gibi klon anaçlarının kullanımı hızla artmaktadır. Erkenci yazlık çeşitler içerisinde; Vista Bella, Jersey Mac, Summer Red ve Williams Star yer almaktadır. Önemli güzlük çeşitler, Ruby Gala, Royal Gala, Galaxy Gala, Mondial Gala, kışlık çeşitler; Jonagold, Scarlet Spur, Red Chief, Breuburn, Fuji, Red Chief, Pink Lady, Grany Smith gibi çeşitler olup dış talebin yoğun olduğu bu çeşitlerin yetiştiriciliği hızla artmaktadır. Özellikle Grany Smith gibi güneş yanıklığına hassas olan çeşitlerle kurulan bahçelerde ağaçların üzerine ışık geçişini farklı oranlarda engelleyen örtü materyalleri önerilmektedir. 

Terbiye Sistemleri ve Meyve Seyreltmesi;
Elma bahçelerinde değişik doruk dallı, modifiye lider ve ince iğ gibi terbiye sistemleri uygulanmaktadır. Yeterli ürün alınabilmesi için %10-15 oranında dölleyici çeşit bulundurulmalıdır. Standart büyüklükte ürün elde edilebilmesi için mutlaka elmalarda seyreltme yapılması zorunludur. Bir çiçek huzmesinde mevcut olan meyvelerden ortadaki kral meyve tabir edilen meyve bırakılmalı, diğer meyveler kopartılmalıdır. Kimyasallarla yapılan seyreltmede tam çiçeklenmeden yaklaşık 15- 20 gün sonra yapılmalıdır. 

Hastalık ve Zararlılar; 
Elma küllemesi, Elma karalekesi, Monilya ve elma virüsleri önemli hastalıklar, Elma ağ kurdu, Elma iç kurdu, Elma pamuklu biti önemli zararlılar ararsında yer almaktadır.

 

Erkenci, ABD orijinli bir çeşit olup, ağacı güçlü ve yarı yayvan gelişir. Çok verimli, tüm anaçlarla uyumu iyidir. Meyve orta irilikte silindirik- yuvarlak şekillidir.Meyve kabuğu açık yeşil zemin üzerine kırmızı renkli olup, sarı beneklidir. Meyve eti beyaz sert, gevrek, sulu ve mayhoştur. Yazlık bir çeşit olup raf ömrü çok  kısa sürelidir. Hasat zamanı, Bursa koşullarında Temmuz ayının son haftası olup hasadın 2 veya 3 seferde yapılması meyve dökümünün önlenmesi için gereklidir. Tozlayıcıları; Golden Delicious, Gala Grubu, Brauburn, Vista Bella  ve Granny Smith çeşitleridir.
















Yetiştirici Bilgileri
rkenci, ABD orijinli bir çeşit olup, ağacı güçlü ve yarı yayvan gelişir. Çok verimli, tüm anaçlarla uyumu iyidir. Meyve orta irilikte silindirik- yuvarlak şekillidir.Meyve kabuğu açık yeşil zemin üzerine kırmızı renkli olup, sarı beneklidir. Meyve eti beyaz sert, gevrek, sulu ve mayhoştur. Yazlık bir çeşit olup raf ömrü çok  kısa sürelidir. Hasat zamanı, Bursa koşullarında Temmuz ayının son haftası olup hasadın 2 veya 3 seferde yapılması meyve dökümünün önlenmesi için gereklidir. Tozlayıcıları; Golden Delicious, Gala Grubu, Brauburn, Vista Bella  ve Granny Smith çeşitleridir.
















Yetiştirici Bilgileri

Üretim Miktarı; Ülkemiz yaklaşık 2,5 milyon tonluk üretimle dünya elma üretiminde Çin, ABD ve Fransa’nın ardından 4. sırada yer almakla birlikte. elma ihracatımız 25–30 bin ton gibi çok düşük düzeylerdedir. Elma ihracatının arttırılması için dış pazarın talep ettiği çeşitlerin standartlara uygun olarak yetiştirilmesi gerekmektedir.

İklim ve Toprak İsteği; Akdeniz ve Ege bölgesinin 300- 800 m rakımlı kesimlerinde kış soğuklama ihtiyacı 7,2 ºC’ nin altında 600- 1200 saat arasında olan Jersey Mac, Vista Bella, Summer Red, Red Star, Anna, Golden Dorset, Wiliams Pride ve Gala Grubu yazlık ve güzlük elma çeşitler önerilmektedir. Geçit ve İç Bölgelerde soğuklama ihtiyacı 1500–2500 saat arasında olan, uzun süre depolanabilen kışlık çeşitlerin yetiştirilmesi önerilmektedir. Elmalar aktif kireç oranı % 12’nin üzerinde ve ağır bünyeli toprakları sevmez. 

Anaç Kullanımı; Elma klon anaçları üzerinde 2. yıldan itibaren ürün alınmaya başlanılmakta, tam verim çağı olan 7. yaşta ise dekara 8–10 ton ürün alınabilmektedir. Tam bodur M 9 ve bu anaçtan geliştirilen Pajam 1, Pajam 2  ve  EMLA 9 gibi anaçlar fitoptoraya dayanıklı olup ateş yanıklığı bakteriyel hastalığına kısmen hassastır. Bu anaçlarla 3- 3,5 m yüksekliğe kadar çıkan telli destek sistemi ile  bahçeler kurulmalıdır. Tam bodur anaçlarla kurulan bahçelerde dikim sıklığı; sıralar arası, 3,5-4 m, sıra üzeri 1-1,5 m olmalıdır. Spur tip çeşitler tam bodur elma klon anaçları üzerine aşılanmamalıdır. Bodur M9 amaçları üzerinde kurulan bahçelerde dekara 166- 250 arasında, M26, M7 ve MM 106 yarı bodur klon anaçlarına aşılanan çeşitlerde dekara 65 -120 arasında, kuvvetli gelişen MM 111 klon anacında 50-85 arasında elma fidanı dikilebilir. MM 111 anacı diğer elma klon anaçlarına göre kurağa daha mukavimdir. 

Önemli Klon Anaçları ve Çeşitler; Son yıllarda ülkemizde elma yetiştiriciliğinde önemli bir dönüşüm başlamış. olup; M 9, M 26, M 7, MM 106, MM 111 gibi klon anaçlarının  kullanımı hızla artmaktadır. Erkenci yazlık çeşitler içerisinde; Vista Bella, Jersey Mac, Summer Red  ve Williams Star yer almaktadır. Önemli güzlük çeşitler, Ruby Gala, Royal Gala, Galaxy Gala, Mondial Gala, kışlık çeşitler; Jonagold, Scarlet Spur, Red Chief,  Breuburn, Fuji, Red Chief, Pink Lady, Grany Smith gibi çeşitler olup dış talebin yoğun olduğu bu çeşitlerin yetiştiriciliği hızla artmaktadır. Özellikle Grany Smith gibi güneş yanıklığına hassas olan çeşitlerle kurulan bahçelerde ağaçların üzerine ışık geçişini farklı oranlarda engelleyen örtü materyalleri önerilmektedir.

Terbiye Sistemleri ve Meyve Seyreltmesi; Elma bahçelerinde değişik doruk dallı, modifiye lider ve ince iğ gibi terbiye sistemleri uygulanmaktadır. Yeterli ürün alınabilmesi için %10-15 oranında dölleyici çeşit bulundurulmalıdır. Standart büyüklükte ürün elde edilebilmesi için mutlaka elmalarda seyreltme yapılması zorunludur. Bir çiçek huzmesinde mevcut olan meyvelerden ortadaki kral meyve tabir edilen meyve bırakılmalı, diğer meyveler kopartılmalıdır. Kimyasallarla yapılan seyreltmede tam çiçeklenmeden yaklaşık 15- 20  gün sonra yapılmalıdır. 

Hastalık ve Zararlılar; Elma küllemesi, Elma karalekesi, Monilya ve elma virüsleri önemli hastalıklar, Elma ağ kurdu, Elma iç kurdu, Elma pamuklu biti önemli zararlılar ararsında yer almaktadır.

Dr. Yaşar ERBİL
[email protected]

Üretim Miktarı; Ülkemiz yaklaşık 2,5 milyon tonluk üretimle dünya elma üretiminde Çin, ABD ve Fransa’nın ardından 4. sırada yer almakla birlikte. elma ihracatımız 25–30 bin ton gibi çok düşük düzeylerdedir. Elma ihracatının arttırılması için dış pazarın talep ettiği çeşitlerin standartlara uygun olarak yetiştirilmesi gerekmektedir.

İklim ve Toprak İsteği; Akdeniz ve Ege bölgesinin 300- 800 m rakımlı kesimlerinde kış soğuklama ihtiyacı 7,2 ºC’ nin altında 600- 1200 saat arasında olan Jersey Mac, Vista Bella, Summer Red, Red Star, Anna, Golden Dorset, Wiliams Pride ve Gala Grubu yazlık ve güzlük elma çeşitler önerilmektedir. Geçit ve İç Bölgelerde soğuklama ihtiyacı 1500–2500 saat arasında olan, uzun süre depolanabilen kışlık çeşitlerin yetiştirilmesi önerilmektedir. Elmalar aktif kireç oranı % 12’nin üzerinde ve ağır bünyeli toprakları sevmez. 

Anaç Kullanımı; Elma klon anaçları üzerinde 2. yıldan itibaren ürün alınmaya başlanılmakta, tam verim çağı olan 7. yaşta ise dekara 8–10 ton ürün alınabilmektedir. Tam bodur M 9 ve bu anaçtan geliştirilen Pajam 1, Pajam 2  ve  EMLA 9 gibi anaçlar fitoptoraya dayanıklı olup ateş yanıklığı bakteriyel hastalığına kısmen hassastır. Bu anaçlarla 3- 3,5 m yüksekliğe kadar çıkan telli destek sistemi ile  bahçeler kurulmalıdır. Tam bodur anaçlarla kurulan bahçelerde dikim sıklığı; sıralar arası, 3,5-4 m, sıra üzeri 1-1,5 m olmalıdır. Spur tip çeşitler tam bodur elma klon anaçları üzerine aşılanmamalıdır. Bodur M9 amaçları üzerinde kurulan bahçelerde dekara 166- 250 arasında, M26, M7 ve MM 106 yarı bodur klon anaçlarına aşılanan çeşitlerde dekara 65 -120 arasında, kuvvetli gelişen MM 111 klon anacında 50-85 arasında elma fidanı dikilebilir. MM 111 anacı diğer elma klon anaçlarına göre kurağa daha mukavimdir. 

Önemli Klon Anaçları ve Çeşitler; Son yıllarda ülkemizde elma yetiştiriciliğinde önemli bir dönüşüm başlamış. olup; M 9, M 26, M 7, MM 106, MM 111 gibi klon anaçlarının  kullanımı hızla artmaktadır. Erkenci yazlık çeşitler içerisinde; Vista Bella, Jersey Mac, Summer Red  ve Williams Star yer almaktadır. Önemli güzlük çeşitler, Ruby Gala, Royal Gala, Galaxy Gala, Mondial Gala, kışlık çeşitler; Jonagold, Scarlet Spur, Red Chief,  Breuburn, Fuji, Red Chief, Pink Lady, Grany Smith gibi çeşitler olup dış talebin yoğun olduğu bu çeşitlerin yetiştiriciliği hızla artmaktadır. Özellikle Grany Smith gibi güneş yanıklığına hassas olan çeşitlerle kurulan bahçelerde ağaçların üzerine ışık geçişini farklı oranlarda engelleyen örtü materyalleri önerilmektedir.

Terbiye Sistemleri ve Meyve Seyreltmesi; Elma bahçelerinde değişik doruk dallı, modifiye lider ve ince iğ gibi terbiye sistemleri uygulanmaktadır. Yeterli ürün alınabilmesi için %10-15 oranında dölleyici çeşit bulundurulmalıdır. Standart büyüklükte ürün elde edilebilmesi için mutlaka elmalarda seyreltme yapılması zorunludur. Bir çiçek huzmesinde mevcut olan meyvelerden ortadaki kral meyve tabir edilen meyve bırakılmalı, diğer meyveler kopartılmalıdır. Kimyasallarla yapılan seyreltmede tam çiçeklenmeden yaklaşık 15- 20  gün sonra yapılmalıdır. 

Hastalık ve Zararlılar; Elma küllemesi, Elma karalekesi, Monilya ve elma virüsleri önemli hastalıklar, Elma ağ kurdu, Elma iç kurdu, Elma pamuklu biti önemli zararlılar ararsında yer almaktadır