|
||
Biberiye Yaygın Rosmarinus Oficinalis Prostratus 30-40 cm son resim size gelecek yaygın büyüyen biberiye bitkisinin orjinal resmidir, çit yapmak için ideal bitkidir,bir köşeye yoğun yada tek de dikilebilir ilkbaharda açan mar çiçekleri ve yoğun yeşil dokusu ile güzel bir bitkidir, sağlıklı çayı yapılabilir, |
YAYGIN ADLARI Biberiye, Kuşdili , Beyaz püren (Adana), Hasaban, Lacivert Gül
ETKEN MADDESİ Yapraklarındaki "labiatae tipi salgı tüyleri" içerisinde %8 tanen, %1-2 uçucu yağ ve acı madde bulunur.
BİTKİNİN ORİJİNİ VE TAKSONOMİSİ Tubiflorales takımından, Lamiaceae (Ballıbabagiller) familyası içinde bulunan Rosmarinus cinsine bağlı bir bitki türüdür. Başta Türkiye olmak üzere özellikle Akdeniz'e kıyısı olan ülkelerde (Portekiz, Yugoslavya, Fransa, İspanya, Tunus, Fas, Cezayir, İtalya, Türkiye ve Mısır) 1500-1700 m yüksekliklere kadar doğal yetişme ortamı bulmuştur. Ülkemizde ise Ege, Akdeniz ve Karadeniz kıyı şeridinde doğal olarak yetişir. Genellikle sahil ve sahile bakan kalkerli tepe ve dağ yamaçlarında, Pinus brutia ve Erica manipuliplora’nın yayılış gösterdiği alanlarda ve yol kenarlarında rastlanır.
MORFOLOJİSİ 0.5 - 2 metreye kadar boylanabilen, sık dallı, çalı karakterli, çok yılık, herdemyeşil bir bitkidir. Sapı lifsi yapıda, çok dallı ve diktir. Bitkinin gövdesi ilk yıl karemsi kesitli ve yeşil renkli olup, ikinci yıl odunsulaşır. Yapraklar karşılıklı, çok kısa saplı veya sapsız ve ve geniş iğnemsidir.Yaprak uzunluğu 1.5-3.5 cm, genişliği ise 1.5-3.5 mm dir. Yaprağın üst yüzü kaygan, parlak, koyu yeşil ve alt yüzü gümüş-gri renkli ve tüylü olup, yaprak ucu küttür. Yaprakların kenarları, alt yüzündeki tüylü olukların içinde bulunan ve bitkinin solunumunu sağlayan gözenekleri koruyabilmek için içe doğru kıvrılır. Bazı yörelerde, bitkiye "kuşdili" denmesinin nedeni yaprakların bu görünümünden kaynaklanır. Çiçekleri, dalların ucunda ve yaprak koltuklarında küçük topluluklar halinde ve bir eksen üzerinde salkım şeklindedir. Yıl boyunca açan küçük çiçekleri mavimsi beyaz, mor ve eflatun renklidir. Meyveleri 2 mm uzunlukta, kaygan, esmer renkte ve fındık şeklindedir.
KULLANIM ALANLARI Sindirim, dolaşım problemleri, kabızlık, idrar yolları enfeksiyonları, nöralji, depresyon, halsizlik, unutkanlık, uykusuzluk, egzama, siyatik, selülit, saç dökülmesi, romatizma, kas ağrıları, hafif spazmlar, kolestrol, karaciğer, migren, şeker, astım, bronşit, nefes darlığı, kansızlık, ağrı, dişeti iltihapları ve yara tedavisinde kullanılmaktadır. Ateş düşürücü ve idrar söktürücü etkiye sahiptir. Gıda, baharat, parfümeri, aromaterapi ve kozmetik sanayinde de yaygın kullanılır. Antibakteriyel ve antioksidan özelliği nedeniyle başta et ürünleri, alkolsüz içecek ve bitkisel yağlar olmak üzere çeşitli gıda ürünlerinin bozulmasını engellemek amacıyla yararlanılmaktadır. Hatta parazitlere karşı da etkili bir kullanımı söz konusudur. Ayrıca, süs bitkisi olarak, peyzajda özellikle çit bitkisi olarak kullanılır. KULLANIM ŞEKLİ Çiçekleri haşlanarak uyartıcı şurup elde edilir. Dahilen infusyon (% 1-2) halinde kullanılır (dahilen tentür veya çay gibi içecek olarak alınır). Uçucu yağı ise uyarıcı olarak haricen kullanılır.
YETİŞTİRME TEKNİĞİ Tipik bir Akdeniz bitkisi olan biberiye, sıcağı ve güneşi çok sever. Serin iklim koşullarında da rahatlıkla üretilebilir, fakat aşırı kış soğuklarına çok hassastır. Bu yüzden çok yüksek rakımlarda yetişmez. Rakım arttıkça ve denizden uzaklaşıldıkça bitkideki uçucu yağ oranı azalır. Toprak isteği yönünden fazla seçici bir bitki değildir. Generatif ve vejetatif yollardan üretimi mümkün olmakla birlikte, tohumla üretimi yaygın olmayıp, en çok köklendirilmiş sürgün çelikleri ile üretilir. Bunun için yaşlı sürgünlerden alınan 10-15 cm lik genç sürgün çelikleri, torf-perlit karışımında köklendirilir ve daha sonra tarla tarımı için bitkinin formuna göre (dik büyüyen veya yayvan büyüyen) belirlenmiş aralıklarla tarlaya dikilir. Çiçeklenme dönemlerinde, çiçekli dal ve yaprakları biçilir ve (güneş görmeyen, havadar bir ortamda) kurutulur. Köklendirilmiş bitkiler farklı kullanım amaçları için ayrıca saksılarda veya park-bahçe alanlarına da yetiştirilebilir. UYARILAR Hamileler, ağır dolaşım bozuklukları yada hipertansiyonu olanlar bu bitkiyi kullanmamalıdır. Normalde de bitki çayı fazla tüketilmemelidir. Ayrıca biberiye yağı dahilen kullanılmamalıdır.